Museum Date: Centraal Museum

Momenteel te zien in het Centraal Museum in Utrecht, is de tentoonstelling ‘Uit de Mode, de inloopkast van het museum’. Als vrouw dromen we (bijna) allemaal van een grote inloopkast, met eindeloze planken en rekken kleding, plus niet te vergeten een grote variëteit aan accessoires en schoenen. Veel musea beschikken over hun eigen, enorme inloopkast. Naast een kunstcollectie en archief, beschikken veel musea over hun eigen modecollectie.

Zo heeft ook het Centraal Museum een enorme verzameling; waaruit ze een selectie hebben gemaakt van de 100 bijzonderste items. Want inmiddels beschikken ze over bijna 10.000 verschillende items, en is daarmee één van Europa’s rijkste collecties. De tentoonstelling is levendig opgesteld, door het niet in chronologische volgorde te presenteren, maar hedendaagse, spraakmakende stukken naast historische vondsten.

Maar wie maakt nou eigenlijk de selectie voor wat een museum aankoopt? Precies een eeuw geleden, in 1917, trad jonkvrouw Carla de Jonge aan als modeconservator bij het museum. Het museum viert dit jubileum met deze tentoonstelling, daarbij wordt het beroep inmiddels als volwaardig beschouwd. Voorheen werden er grappen gemaakt over een ‘modemuseum’, maar tegenwoordig is een conservator een geaccepteerd beroep, het beperkt zich niet alleen tot het ‘shoppen’ van items of het verzamelen van wat leuke jurken. Het vergt ook onderzoek en (historische) kennis. Daarmee is het exposeren van mode met de tijd aanzienlijk veranderd, mode tentoonstellingen zijn vaak niet gericht op de ontwerper, maar er zit een (wetenschappelijk of soms maatschappelijk) idee achter.

De tentoonstelling neemt je mee langs verschillende individuen en beroepen, die allen verbonden zijn aan deze conservator en daarmee medeverantwoordelijk voor wat voor een invloed mode heeft binnen onze samenleving en de geschiedenis die we daarmee voortdurend schrijven. De vier invalshoeken zijn die van de maker, de drager, de restaurator en de visionair.

Caroline (met als roepnaam Carla) Henriëtte de Jonge (1886-1972) werd in Utrecht beschouwd als de best geklede vrouw van de stad, niet gek dus dat zij werd aangesteld als archivaris. Haar interesse en behaalde promotie in de kostuumgeschiedenis, zorgde ervoor dat ze zich hard maakte voor de uitbreiding van de summiere modeverzameling destijds. Met haar contacten als jonkvrouw zijnde, haalde ze veel welgestelde dames uit de regio over de streep, om items te schenken of uit te lenen. Dragers van kleding zijn we allemaal, in die zin zijn we allemaal muzes van de ontwerpers. Alleen heeft iedere ontwerper een andere opvatting, en ontwerpt vanuit een andere inspiratiebron.

Tegenwoordig belanden ontwerpen soms niet eens meer in iemands garderobe, maar belandt het na de show op de catwalk direct in een museumcollectie. De historische stukken die te zien zijn in deze tentoonstelling, zijn werkelijk prachtig en vertellen soms een intrigerend verhaal. Om dit soort stukken te kunnen behouden én te kunnen tonen, bestaat het beroep van textielrestaurator. Op dinsdag, donderdag en zondag kun je de restaurator zelf aan het werk zien en vragen stellen! Ze werken aan de restauratie van verschillende kostuums, iets wat normaalgesproken alleen maar achter de schermen gebeurt, omdat de stoffen zo kwetsbaar zijn. Mocht je op een andere dag gaan; er wordt ook een video getoond waarin de reparatie van één van de stukken wordt getoond.

Engelse schrijfster Virginia Woolf schreef ooit; “Clothes are our view of the world and the world’s view of us”, en zo is het; het is de letterlijke vertaling van onze tijdsgeest in ons uiterlijk en in kleding. Tegenwoordig is er bijvoorbeeld in toenemende mate aandacht voor nieuwe materialen, een focus op duurzaamheid en zijn ook de trends steeds vluchtiger. Boeiend vonden wij het uitgebreide video-interview met Iris van Herpen, waarin zij openhartig vertelt over haar keuze voor bepaalde stoffen en haar enorme passie voor het vak.

Zin in een fashionable, maar leerzaam dagje uit? Deze prachtige tentoonstelling is nog te bezoeken tot en met 22 oktober. En, mocht je kleine kinderen of kleinkinderen hebben, het Nijntje Museum zit er tegenover! Centraal Museum, Agnietenstraat 1, 3512 XA Utrecht